Πέμπτη 25 Νοεμβρίου 2010

Σημειώσεις Οδύσσειας

Τ Υ Π Ι Κ Ε Σ   Ε Κ Φ Ρ Α Σ Ε Ι Σ
• «Ολύμπιος Δίας» (στ. 31, 69)
• «Αργοφονιάς Ερμής» (στ. 44)
• «Τα μάτια λάμποντας, η γαλανή Αθηνά» (στ. 52)
• «Πατέρα μας των αθανάτων, Κρονίδη, των δυνατών ο παντοδύναμος» (στ. 53, 94)
• «Ευρύχωρη Τροία» (στ. 70)
• «Ο Δίας που τα σύννεφα συνάζει» (στ. 73)
• «Θεϊκός Οδυσσέας» (στ. 75)
• «Ποσειδών, της γης κυρίαρχος» (στ. 79)
• «Θολωτές σπηλιές» (στ. 85)
• «Κοσμοσείστης Ποσειδών» (στ. 86)
• «Ερμής ψυχοπομπός κι αργοφονιάς» (στ. 92)
• «Καλλιπλόκαμη νεράιδα» (στ. 98-99)
• «Καρτερικός Οδυσσέας» (στ. 100)
• «Οι Αχαιοί που τρέφουν πλούσια κόμη» (στ. 103)
• «άλκιμο κοντάρι, ακονισμένο με χαλκό» (στ. 112), «χαλκό κοντάρι» (στ. 118)
• «αγέρωχοι μνηστήρες» (στ. 119-120)
• «σαν θεός ωραίος» (στ. 127)
• «πέταξαν τα λόγια του σαν τα πουλιά» (στ. 138)
• «Ξένε μου καλωσόρισες, έλα να σε φιλέψουμε, κι αφού το δείπνο μας χορτάσεις,
τότε μας λες το λόγο της επίσκεψής σου» (στ. 139-140)
• «η Αθηνά Παλλάδα, λάμποντας τα μάτια» (στ. 141)
• «Γλαυκόματη Αθηνά» (στ. 174)
• «τα μάτια λάμποντας» (στ. 197, 246, 349, 355)
• «θείος Οδυσσεύς» (στ 217)
• «της αντιμίλησε ο Τηλέμαχος με φρόνηση και γνώση» (στ. 236, 256),
• «γνωστικός Τηλέμαχος» (στ. 341)
• «φριχτός γάμος» (στ. 276)
• «αναίσχυντοι μνηστήρες» (στ. 283)
• «σεβάσμιος Νέστορας» (στ. 315)
• «ξανθός Μενέλαος» (στ. 316)
• «χάλκινα πουκάμισα» (στ. 318)
• «ισόθεος άντρας» (στ. 361)


ΣΚΗΝΕΣ
Στίχοι τόπος πρόσωπα τίτλος
109-114 Όλυμπος Αθηνά Η προετοιμασία της Αθηνάς
115-135 Ιθάκη, παλάτι Οδυσσέα Αθηνά-Μέντης
Τηλέμαχος, μνηστήρες, υπηρέτες Η Αθηνά φτάνει στην Ιθάκη. Οι μνηστήρες διασκεδάζουν. Ο Τηλέμαχος βλέπει τον ξένο.
136-161 Μεγάλη αίθουσα του παλατιού Αθηνά-Μέντης
Τηλέμαχος, μνηστήρες, υπηρέτες Η φιλοξενία της Αθηνάς-Μέντη
162-173 Μεγάλη αίθουσα του παλατιού Μνηστήρες, Φήμιος, υπηρέτες Το γλέντι των μνηστήρων


Τυπικό φιλοξενίας

Σύμφωνα με το τυπικό της φιλοξενίας στην ομηρική
κοινωνία, ο ξενιστής (εκείνος δηλαδή που φιλοξενεί έναν
ξένο) υποχρεούται:
1. Να τον υποδεχτεί εγκάρδια (με προσφώνηση και
χειραψία) και να τον προσκαλέσει σε φιλοξενία. Αν ο
ξένος έχει δόρυ, άλογα, άρμα, να φροντίσει να
ταχτοποιηθούν,
2. να του προσφέρει λουτρό (αφού τον λούσουν –συνήθως
κάποιες δούλες–, τον αλείφουν με λάδι και τον ντύνουν
με καθαρά ρούχα),
3. να τον φιλέψει (παραχωρώντας του κάθισμα σε θέση
τιμητική, φέρνοντάς του νερό να πλυθεί, τραπέζι να φάει,
προσφέροντας του εκλεκτή μερίδα φαγητού και πιοτό),
(σε εξαιρετικές περιπτώσεις ο ξενιστής οργανώνει προς
τιμήν του ξένου του επίσημη υποδοχή με γιορτή ή ακόμη
και αγώνες),
4. να τον ρωτήσει ποιος είναι, από που έρχεται και τι θέλει,
μόνον αφού πρώτα τον φιλέψει,
5. αφού ακούσει το αίτημά του, να το ικανοποιήσει όσο
μπορεί,
6. να προσφέρει στον ξένο διαμονή για όσες μέρες θέλει
αυτός,
7. να τον αποχαιρετήσει με δώρα που επισφραγίζουν τη
φιλία τους.


Ο Τηλέμαχος, ως ξενιστής της Αθηνάς–Μέντη:
1: Υποδέχεται εγκάρδια τον ξένο (στ. 134–140), με προσφώνηση (στ. 137) και
χειραψία (στ. 136). Τον προσκαλεί σε φιλοξενία (στ. 139), του παίρνει το δόρυ
(στ. 137) και το τακτοποιεί στη θήκη (στ. 144).
2: Του προσφέρει λουτρό (στ. 345)
3: Φροντίζει να του φέρουν νερό για να πλυθεί (στ. 154–155). Φιλεύει τον ξένο
(στ. 156–161), αφού του έχει παραχωρήσει κάθισμα σε τιμητική θέση (στ.
146–148), τραπέζι για να φάει (στ. 156), εκλεκτή μερίδα φαγητού και πιοτό (στ.
158–161).
4: Ρωτάει τον ξένο ποιος είναι, από πού έρχεται και τι θέλει, αφού τον έχει φιλέψει
(στ. 189–191).
5: Η Αθηνά–Μέντης δεν προβάλλει κάποιο αίτημα για να ικανοποιήσει ο Τηλέμαχος.
6: Ο Τηλέμαχος προτείνει στον ξένο να μείνει περισσότερο (στ. 344–345).
7: Του προσφέρει δώρα ως επισφράγιση της φιλίας τους (στ. 346–348).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου