Οι ήρωες στα έργα του Ευριπίδη παρουσιάζουν μια ιδιαίτερη τραγικότητα. Χαρακτηριστικό τους είναι η αντιηρωική στάση και η αποσύνδεση από το ένδοξο παρελθόν του έπους. Ο Ευριπίδης καθιστά τους ήρωές του πιο ανθρώπινους με ελαττώματα και αδυναμίες. Με αυτή τη λογική τα στοιχεία που καθιστούν το Μενέλαο τυπικό Ευριπίδειο ήρωα είναι τα ακόλουθα:
α. Η άθλια εμφάνιση του ναυαγού Μενέλαου που απέχει πολύ από εκείνη του γνωστού μυθικού ήρωα.
β. Ο Μενέλαος εκλιπαρεί για βοήθεια.
γ. Αποπέμπεται από μια κοινή γερόντισσα, πράγμα που τονίζει την τραγικότητά του.
Μετά τις αποκαλύψεις της γερόντισσας ο Μενέλαος βρίσκεται σε πλήρη αμηχανία. Κάνει παράδοξους συλλογισμούς για να συλλάβει την πραγματικότητα, αλλά αδυνατεί να καταλήξει σε λογικά αποτελέσματα λόγω της νοητικής σύγχυσης στην οποία βρίσκεται. Ο εσωτερικός μονόλογος που ακολουθεί βοηθάει τον Ευριπίδη να αναδείξει την ψυχολογία του ήρωά του. Η εντύπωση που δημιουργείται για το Μενέλαο είναι εκείνη ενός αφελούς και επιπόλαιου ανθρώπου, που απορρίπτει χωρίς έλεγχο τις λογικές πληροφορίες που του δίνονται. Όμως η συμπεριφορά του τελικά δικαιολογείται από την άθλια κατάσταση στην οποία βρίσκεται αλλά επιβάλλεται και για λόγους δραματικής οικονομίας : ο Μενέλαος πρέπει να παραβλέψει τις πληροφορίες της γερόντισσας και να παραμείνει στην σκηνή για να συναντηθεί με την Ελένη και να πραγματοποιηθεί η αναγνώριση. Η αφέλεια του Μενέλαου θα τον βοηθήσει να αποδεχτεί πιο εύκολα την παρουσία της Ελένης. Εξάλλου με αυτή την αδυναμία του Μενέλαου να αντιμετωπίσει και να ερμηνεύσει με τρόπο λογικό τα προβλήματα με τα οποία έρχεται αντιμέτωπος επιτυγχάνεται από τον Ευριπίδη η απομυθοποίηση του ένδοξου ήρωα-στρατιώτη που επαναλαμβάνει διαρκώς την αληθινή του ταυτότητα για να πείσει τους άλλους για το ποιος είναι. Ακόμη και την στιγμή του μεγαλύτερου ευτελισμού του από τη γερόντισσα εξακολουθεί να κομπάζει για το ένδοξο παρελθόν του. Αντίθετα η Ελένη προσπαθεί απεγνωσμένα να αποκρύψει την αληθινή της ταυτότητα πίσω από ένα ψεύτικο πρόσωπο. Πίσω από αυτό το παιχνίδι των αντιθέσεων, του είναι και του φαίνεσθαι κρύβεται και πάλι ο ίδιος ο Ευριπίδης που αμφισβητεί την ύπαρξη της μιας αλήθειας και της μιας γνώσης. Ακόμη και ένας ήρωας όπως ο Μενέλαος παραπαίει μεταξύ αλήθειας και ψεύδους. Η δραματική ένταση κορυφώνεται, η διαδικασία της αναγνώρισης δυσχεραίνεται και ο θεατής συμμετέχει με έλεο και φόβο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου